ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Δ.Ε.Π.Υ.
Η Δ.Ε.Π.Υ. αποτελεί μια από τις πιο συχνές παιδοψυχιατρικές καταστάσεις, που σε μεγάλο ποσοστό ( μεγαλύτερο του 50% ) επιμένει με κάποια μορφή και στην ενήλικη ζωή, δημιουργώντας προβλήματα στα άτομα που πάσχουν από αυτή. Ακόμα και στην περίπτωση που δεν επιμένει όμως, σχεδόν πάντα έχει επηρεάσει τη ζωή του ατόμου, στερώντας του τη δυνατότητα να αξιοποιήσει το δυναμικό του, καθώς η εμφάνισή της στην παιδική ηλικία έχει σημαντικό τίμημα στη σχολική και άρα στη μετέπειτα ακαδημαϊκή πορεία, στη διαμόρφωση της προσωπικότητας, στη δημιουργία σχέσεων και την κοινωνικοποίηση.
Η συχνότητα της νόσου ποικίλλει ( ανάλογα με τη μελέτη ) από 1-15%, με περισσότερο αποδεκτές τιμές το 3-7%. Διακρίνεται σε 3 υποτύπους, τον τύπο που επικρατεί η απροσεξία, τον τύπο που επικρατεί η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα, και τον τύπο που παρουσιάζει μεικτά στοιχεία.
Συχνά τα παιδιά με αυτήν την διαταραχή προσέρχονται στον παιδοψυχίατρο (ο οποίος είναι και ο μόνος αρμόδιος να θέσει τη διάγνωση) με εικόνα που περιλαμβάνει σχολικές δυσκολίες (εξαιτίας της αδυναμίας συγκέντρωσης στη διδασκαλία και την απογευματινή μελέτη), μειωμένη κοινωνικότητα και θλίψη (εξαιτίας αδυναμίας να ακολουθήσουν κανόνες παιχνιδιών με συνομηλίκους άρα απομόνωση), επικίνδυνη-υπερκινητική συμπεριφορά με συχνά ατυχήματα, αδυναμία να μείνουν ήσυχα ή ακίνητα. Στην εφηβεία το έλλειμμα στην κοινωνικοποίηση με τη μειωμένη αυτοπεποίθηση και τον υψηλό παρορμητισμό, οδηγεί τα νέα άτομα σε αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές με πρόωρη έναρξη καπνίσματος, κατάχρηση αλκοόλ, ανυπακοή στους κανόνες της οικογένειας και προστριβές, φυγές από το σπίτι, παραβατικότητα, υψηλότερο ποσοστό ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης, συχνότερη προσβολή από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, πειραματισμό με ναρκωτικά, σοβαρά ατυχήματα. Περισσότερα από το 60% των παιδιών με Δ.Ε.Π.Υ. παρουσιάζουν συννοσηρότητα με άλλες ψυχιατρικές καταστάσεις όπως η κατάθλιψη.
Στους ενήλικες, το κομμάτι της υπερκινητικότητας συνήθως υποχωρεί, ωστόσο η παρορμητικότητα και η αδυναμία συγκέντρωσης παραμένει, τα οποία μαζί με τις προηγούμενες συμπεριφορές και τον πλέον διαμορφωμένο χαρακτήρα, συχνά οδηγεί το άτομο σε περιπέτειες, με συχνά διαζύγια, κατάχρηση αλκοόλ, τοξικομανία, εθισμό στα τυχερά παιχνίδια, δυσκολία αναζήτησης ή παραμονής σε σταθερή εργασία κ.ά. Επειδή η Δ.Ε.Π.Υ. στην ενήλικη ζωή δεν καταγράφεται, ούτε αναγνωρίζεται συχνά από τον μη-εξοικειωμένο ψυχίατρο ενηλίκων, τα άτομα αυτά συνήθως έχουν πλούσιο ιστορικό δοκιμής με διάφορα φαρμακευτικά σχήματα, και κατά καιρούς έχουν διαγνωστεί με κατάθλιψη, ψύχωση, σχιζοσυναισθηματική διαταραχή, διαταραχή προσωπικότητας κ.τ.λ. Το χαώδες περιβάλλον που συχνά δημιουργούν γύρω τους, τους οδηγεί συχνά σε απόπειρες αυτοκτονίας.
Η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση από τον παιδοψυχίατρο, η συμβουλευτική στους γονείς, η χρήση φαρμακευτικής αγωγής, η υποστήριξη του παιδιού και ο επαρκής γονεϊκός έλεγχος εξασφαλίζουν τη φυσιολογική ανάπτυξη του παιδιού και την ανάδειξη του δυναμικού του.
MUDr. Δ. Τζαβάρας, PhD
Παιδοψυχίατρος
Ψυχοθεραπευτής Ενηλίκων